Vaici que s'acaba benleu mon annaa universitària dins mens d'un mes, amb de nostalgia ...... Annaa fòrça interessanta per ieu.
Vau vos contar coma s'es debanaa aquesta annaa universitaria a la Facultat Pau Valery de Montpelhier.
Siau arribaa al mes de setembre (lo prumier mai exactament per prendre possession de ma chambra d'estudianta dins un quartier calme de Montpelhier)
Me sentissiau un pauc desbossolaa perque arribavo de ma pechona vila de Gap.
Me siau leu-leu abituaa. A ben pres mas marcas.
Puei dins la setmana (coma los cors començant pas avans lo uech de setembre), siau anaa a la facultat per veire un pauc coma se passaran lors cors (amb l'emplec dels temps), far coneissença amb los autres estudiants de ma promocion e per reglar encara quauques problemas administratius per acabar d'estre inscricha.
Vaici que comença lo prumier cors amb Felip Martel sus l'istòria. Cors fòrça interessant. Puei après pendent la setmana ai agut lo plazer de far coneissença amb los autres professors amb los quaus aurai dau temps de l'annaa.
D'en prumier ai agut Laurenç Alibert que nos a ensenhar la literatura. Après ai agut Melania Laupies qu'es una professora fòrça jova que nos fa parlar. Puei coma a pres una opcion ai pres coma lenga minora lo catalan ( es una lenga fòrça interessanta e fòrça pròcha de l'Occitan).
Puei a agut Arvei Lieutard, que nos a apres tot ço que concernir la linguistica e la dialectologia dins diferents dialectes e diferentas lengas (es un cors per ieu fòrça interessant perque ai apres fòrça de chausas). Al segond nos a fach far un collectatge sus documents ancians ( era fòrça interssessant)
Puei ai agut Geli Arbousset que nos a fach trabalh sus de dorsiers amb de temas fòrça interessants. Al segond semestre, ai trabalh principalament sur lo bilinguisme dins las calandretas.
Apres a agut Gilda Russo amb l'Occitan Medievau. M'agrado fòrça aquest cors nos mostrar coma era escrich l'occitan dau temps dels trobadors.
Per acabar, ai agut Maria - Joana Verny professora ela tanben de literatura. Nos a fach estudiar l'òbra de Mirelha de Mistrau puei d'autor coma Bellaud de la Bellaudière.
Vaici coma s'es debanaa mon annaa escolora ont ai apres fòrça de chausas pròchi de professors que m'an apres fòrça. Los en mercejant per tot ço qu'ai pogut aprendre pròchi d'eles.
Sarà amb nostalgia que quitarai totas las personas ( professors e estudiants de ma promocion amb los quaus a tissat de bons ligams) qu'an fach de mon annaa universitària, una annaa magnifica.
Grand mercé encara a vos tots que m'an fach passat una bòna annaa pròchi de vos.
dimanche 12 avril 2015
dimanche 29 mars 2015
Un Conte que m'agradavo fòrça quand ero pechona
Uei, vau vos parlar d'un conte que ma maire me contava quand ero pechona e que m'agradavo fòrça.
Vau vos racontar (e essejar de me rempelar) un pechon morceu, perqué es un conte qu'es long mas qu'es talament beu.
Vaqui donc l'istòria de Bocla d'Aur e los tres orses.
Es l'istòria de Bocla d'Aura qu'es una pechona drolleta qu'a los pèls blonds. Demora amb sos parents dins una pechona maison dins los bòsces.
Una jorn la drolleta es partiaa luenh de sa maison per veire un pauc çò que se passa en defòra de los bòsces. A descurbia un pauc tot çò que se troba a l'entorn d'ela.
A marchat talament longtemps qu'a un moment s'es perdua. S'es betec a plorar quand subit a vist una polia maison.
Uròsa, anec vers la maison.
Passa per la fenestra.
Dedins i aviá tres taulas e tanben tres cheieras : una granda, una mejana e una pechona.
Sus la taula i aviá de manjar : tres bols de sopa.
Donc Bocla s'assetaa davans lo prumier bol e i gosta. Dissec qu'es brutlanta. Fasiá de mema amb lo segond bol, aqui es trop sala e puei gosta lo tresen e lo manja tot entier.
Apres aviá envejat de durmir. Donc es montaa dins la chambra.
A essejat los tres liechs : lo prumier es trop aut, lo segond es trop dur e lo darrier es just.
....................
Vau vos racontar (e essejar de me rempelar) un pechon morceu, perqué es un conte qu'es long mas qu'es talament beu.
Vaqui donc l'istòria de Bocla d'Aur e los tres orses.
Es l'istòria de Bocla d'Aura qu'es una pechona drolleta qu'a los pèls blonds. Demora amb sos parents dins una pechona maison dins los bòsces.
Una jorn la drolleta es partiaa luenh de sa maison per veire un pauc çò que se passa en defòra de los bòsces. A descurbia un pauc tot çò que se troba a l'entorn d'ela.
A marchat talament longtemps qu'a un moment s'es perdua. S'es betec a plorar quand subit a vist una polia maison.
Uròsa, anec vers la maison.
Passa per la fenestra.
Dedins i aviá tres taulas e tanben tres cheieras : una granda, una mejana e una pechona.
Sus la taula i aviá de manjar : tres bols de sopa.
Donc Bocla s'assetaa davans lo prumier bol e i gosta. Dissec qu'es brutlanta. Fasiá de mema amb lo segond bol, aqui es trop sala e puei gosta lo tresen e lo manja tot entier.
Apres aviá envejat de durmir. Donc es montaa dins la chambra.
A essejat los tres liechs : lo prumier es trop aut, lo segond es trop dur e lo darrier es just.
....................
dimanche 22 mars 2015
La recepta de la sopa de crozets
Vau vos contar la recepta de la sopa de crozets que se fasiá dins la valeia d'en çò de ma grand e que ma grand me fasiá. Es deliciós.
Es una tradicion, dins lo Gaudemar de se manjar una sopa de crozets a la velhaa dau 24 de decembre.
En veici la recepta que fasiá ma grand :
-100 gramas de farina, 1 litre de lach, de sau e de pebre.
Preparacion :
Dins un topin, pastiar la farina ambé pron d'aiga salaa per aver una pasta ferma.
Per la preparacion dels crozets, prendre un tròc de pasta gròs coma l'ongle, lo rotlar en bola leu-leu, l'escrachar fermament ambé lo poge sus lo toron (plancha de pastissariá) ben enfarinat en donant un pechon moviment laterau per obténer una forma d'aurelha.
Faire aquò tant que l-i a de pasta (se n'i tròp, fasetz nosautres, embauchats los convivats au repais que saran tot contents de betre la man dins la pasta!)
Cuecha
Faire chaufar lo lach dins una casseiròla. Tré que bulhís, l-i jitat los crozets. Salar, pebrar e laissar coire dans temps de detz minutas a l'entorn dins un bulhament pron doç.
La sopa es lesta. La poietz servir. L-i poietz apondre un morceu de bure avans de servir
Bòn apètit !
Esperant vos donar l'envejaa d'i gotar. Es una recepta fòrça simple de realisar e que ravirà vos convivas.
A benlèu per d'autras receptas de ma regions
Es una tradicion, dins lo Gaudemar de se manjar una sopa de crozets a la velhaa dau 24 de decembre.
En veici la recepta que fasiá ma grand :
-100 gramas de farina, 1 litre de lach, de sau e de pebre.
Preparacion :
Dins un topin, pastiar la farina ambé pron d'aiga salaa per aver una pasta ferma.
Per la preparacion dels crozets, prendre un tròc de pasta gròs coma l'ongle, lo rotlar en bola leu-leu, l'escrachar fermament ambé lo poge sus lo toron (plancha de pastissariá) ben enfarinat en donant un pechon moviment laterau per obténer una forma d'aurelha.
Faire aquò tant que l-i a de pasta (se n'i tròp, fasetz nosautres, embauchats los convivats au repais que saran tot contents de betre la man dins la pasta!)
Cuecha
Faire chaufar lo lach dins una casseiròla. Tré que bulhís, l-i jitat los crozets. Salar, pebrar e laissar coire dans temps de detz minutas a l'entorn dins un bulhament pron doç.
La sopa es lesta. La poietz servir. L-i poietz apondre un morceu de bure avans de servir
Bòn apètit !
Esperant vos donar l'envejaa d'i gotar. Es una recepta fòrça simple de realisar e que ravirà vos convivas.
A benlèu per d'autras receptas de ma regions
dimanche 1 mars 2015
La dança e lo chant: doas de mas passions
La dança :
A començat la dança classica a l'edat de cinc. Aquò fuguec per ieu una vertadiera passion perquè en a fach pendent mai de 14 ans.
A apresa diferentas positicions coma la prumiera, la segonda, la tresena, la quatrena e la cinquena. Fasiau d'exercicis a la barra puei d'exercicis sens barra (donc al centre).
Chasca fin d'annaa fasiau un espectacle de fin d'annaa per mostrar a la familha e als amics çò qu'aviau après pendent l'annaa.
Fuguero oblijaa d'arrestar la dança classica perquè me preniau fòrça de temps.
Per compensar lo fach de ne pus far de dança classica, me siau inscricha dins una associacion de danças folks. Es fòrça interessant perque i apreno diferentas danças coma : la qradilha, la borrèia, lo brand, lo longway, las danças bretonas, las danças bascas que son de danças localas e de danças que vènon d'Irlanda e ben d'autras danças vengüas d'alhors. E fòrça i nteressant d'aprendre de danças d'autres endrechs de França e dau monde.
Quand i a de baletis, i vau perquè aquò me permeto de betre en pratica çò qu'ai vist dau temps de corses de danças folks e me permeto de rescontrar d'autras personas que pratican la mema chausa que ieu.
Chasque an vers lo mes d' Octòbre, i a GAP, una nuech dau Folk. Es una nuech ont dansem tota la nuech. I a mai d'un grop. Al mitan de la nuech, i a una sopa a l'alh que permete au monde de continuar de dançar dinqu'al pechon matin.
Dempuei mai d'un an me siau betaa ala zumba. Es fòrça interessant e fòrça dinamic perquè bolego dins tots los sens. I vau per me desfolar e per rescontrar de monde. Me fa fòrça de ben.Quand sòrto qu'aquest cors, siau ben fatigaa.
Lo chant :
Dempuei quauquas annaas, me siau betaa als chants occitans. Es fòrça interessant perquè apreno un molon de chançons en Occitan coma per exemple : Se canto, Magali, L'estaca en autres ........
Al travers d'aquest pechon article, vos ai presentat mas vertadieras passions que son la dança e lo chant
A començat la dança classica a l'edat de cinc. Aquò fuguec per ieu una vertadiera passion perquè en a fach pendent mai de 14 ans.
A apresa diferentas positicions coma la prumiera, la segonda, la tresena, la quatrena e la cinquena. Fasiau d'exercicis a la barra puei d'exercicis sens barra (donc al centre).
Chasca fin d'annaa fasiau un espectacle de fin d'annaa per mostrar a la familha e als amics çò qu'aviau après pendent l'annaa.
Fuguero oblijaa d'arrestar la dança classica perquè me preniau fòrça de temps.
Per compensar lo fach de ne pus far de dança classica, me siau inscricha dins una associacion de danças folks. Es fòrça interessant perque i apreno diferentas danças coma : la qradilha, la borrèia, lo brand, lo longway, las danças bretonas, las danças bascas que son de danças localas e de danças que vènon d'Irlanda e ben d'autras danças vengüas d'alhors. E fòrça i nteressant d'aprendre de danças d'autres endrechs de França e dau monde.
Quand i a de baletis, i vau perquè aquò me permeto de betre en pratica çò qu'ai vist dau temps de corses de danças folks e me permeto de rescontrar d'autras personas que pratican la mema chausa que ieu.
Chasque an vers lo mes d' Octòbre, i a GAP, una nuech dau Folk. Es una nuech ont dansem tota la nuech. I a mai d'un grop. Al mitan de la nuech, i a una sopa a l'alh que permete au monde de continuar de dançar dinqu'al pechon matin.
Dempuei mai d'un an me siau betaa ala zumba. Es fòrça interessant e fòrça dinamic perquè bolego dins tots los sens. I vau per me desfolar e per rescontrar de monde. Me fa fòrça de ben.Quand sòrto qu'aquest cors, siau ben fatigaa.
Lo chant :
Dempuei quauquas annaas, me siau betaa als chants occitans. Es fòrça interessant perquè apreno un molon de chançons en Occitan coma per exemple : Se canto, Magali, L'estaca en autres ........
Al travers d'aquest pechon article, vos ai presentat mas vertadieras passions que son la dança e lo chant
dimanche 22 février 2015
Lo Genepi
Lo genepi es la planta emblematica de la montanha.
Es una espècia protegaa, donc es enebia de lo recoltar dins lo Pargue Nacionau de la Vanoisa e es limitat a una punhaa per persona.
Lo Genepi es un terme que designa diferentas espècias d'armoisas que se troban unicament en montanha. La planta se troba sus de peiras de montanha e brota entre 2500 e 3000 metres d'autitud.
Dins l'Antiquitat, se sonava "l'Artemisia" qu'es un ensem de plantas qu'an de proprietats de santat.
Los genepis son apreciats dempuei l'Edat Mejan coma plantas medicinalas.
Es indicat en cas de manca d'apetit per sas qualitats d'estimulant gastric entre autre.
Lo terme designa tanben la licor ques obtengüa per maceracion alcoòlica de partias aerianas de la planta.
Existis diferentas especias de genepi :
- lo genepi lanut (genepi mascle, genepi borrut, genepi a flors cotonosas)
Es lo mai vigoros. Mesura 20 cm. Se troba sus los sòus seusoses e es mai odorant. Es lo solet qu'es protegat dins las Aups francesa.
- lo genepi nier (genepi vertadier)
Se troba sus los rochàs, las gravieras e las morainas. Força aromatic. A una òli essenciala força richa en thuyone.
- lo genepi jaune (genepi blanc, genepi mutelin, genepi femela)
Es l'espècia la mai comuna sus lo Massis dels Escrinhs. A de fuelhas tubulosas.
- lo genepi dels glaciers
Es l'espècia la mai rara e la mens perfumaa. Se troba dins la partia orientala dau despartament de Aups Nautas e en Vanoisa, dins las runas e las morainas. Era utilizat per la distilacion.
Lo genepi floris generalament al debut dau mes d'Avost.
La culhia es força reglamentaa (limitaa a 100 brins dins las Aups Nautas).
Lo predator dau cultivator de genepi es la dormilhosa.
Conven de respectar aquesta planta qu'a sagut s'adaptar a las condicions força duras de l'environament de montanha nauta.
Es una espècia protegaa, donc es enebia de lo recoltar dins lo Pargue Nacionau de la Vanoisa e es limitat a una punhaa per persona.
Lo Genepi es un terme que designa diferentas espècias d'armoisas que se troban unicament en montanha. La planta se troba sus de peiras de montanha e brota entre 2500 e 3000 metres d'autitud.
Dins l'Antiquitat, se sonava "l'Artemisia" qu'es un ensem de plantas qu'an de proprietats de santat.
Los genepis son apreciats dempuei l'Edat Mejan coma plantas medicinalas.
Es indicat en cas de manca d'apetit per sas qualitats d'estimulant gastric entre autre.
Lo terme designa tanben la licor ques obtengüa per maceracion alcoòlica de partias aerianas de la planta.
Existis diferentas especias de genepi :
- lo genepi lanut (genepi mascle, genepi borrut, genepi a flors cotonosas)
Es lo mai vigoros. Mesura 20 cm. Se troba sus los sòus seusoses e es mai odorant. Es lo solet qu'es protegat dins las Aups francesa.
- lo genepi nier (genepi vertadier)
Se troba sus los rochàs, las gravieras e las morainas. Força aromatic. A una òli essenciala força richa en thuyone.
- lo genepi jaune (genepi blanc, genepi mutelin, genepi femela)
Es l'espècia la mai comuna sus lo Massis dels Escrinhs. A de fuelhas tubulosas.
- lo genepi dels glaciers
Es l'espècia la mai rara e la mens perfumaa. Se troba dins la partia orientala dau despartament de Aups Nautas e en Vanoisa, dins las runas e las morainas. Era utilizat per la distilacion.
Lo genepi floris generalament al debut dau mes d'Avost.
La culhia es força reglamentaa (limitaa a 100 brins dins las Aups Nautas).
Lo predator dau cultivator de genepi es la dormilhosa.
Conven de respectar aquesta planta qu'a sagut s'adaptar a las condicions força duras de l'environament de montanha nauta.
dimanche 8 février 2015
L'Isard
L'ISARD
Vau vos parlar d'un animau que demora dins las montanhas de Pireneas, es l'Isard.
L'Isard es una espècia de la sos familha de chabrencs. Se situa subretot dins lo massís de Pireneas e de la Cordillera Cantrabrica. Son nom ven d'un mòt pirenenc Izardo.
Aquest aminau es mai leugier que lo chamós. Pesa entre vint-cinc e quaranta quilogramas e mesura entre setanta e setanta-cinc centimetres d'aut . A un pelatge d'estiu ros e un pelatge d'uvern mai clar amb un col de peus niers al niveu dau còl. Sas banas fan un cròc mai dubert qu'aquel dau chamós.
L'Isard viu en grop, que se sonan pelha. Pòion aténher dinqu'a detz individús. Los mascles son solitaris.
Sa vista e son odorat son fòrça bons. Pòt veire fòrça luenh e flairar a mai de uech cents metres. Communica amb los autres de maniera olfactiva e visuala.
A de batas (al bòrd renchent e als coissinets interiors rugóses) que son perfiechament adaptats als ròchas escarpats e a las pentas nevosas.
Entre uech cents e tres mils metres, l'Isard demora dins las selvas espessas dinqu'als abòrds de las neus eternalas. Viu en dessús de la limit dels aubres, en zòna de colaa e de pelosa.
Manjan essencialement de vegetaus (coma de plantas erbaçaas, de possas joinas, de borrons, d'agulhas de conifers, de fuelhas sechas e de liquens.
La reproduccion se fa entre mi-novembre a debut decembre. Començan de se reproduire a partir de tres o quatre ans. I a qu'un pechon per portaa.
Pòt viure dinqu'a vint-quatre/vint cinc en mejana.
Veici una pechona foto d'un Isard :
dimanche 1 février 2015
L'estiela de neu, una flor d'en cò mieu
L'ESTIELA DE NEU
Dins aquest article, vau vos presentar una flor que ven d'en cò mieu. Es l'estiela de neu.
Aquesta flor es originaria de Siberia e qu'a migrat en Europa durant las periòdes glaciaras
dau quaternari. La retroba sus los cimas de las montanhas autas de Pireneas, de Carpatas e sus
la peninsula de Balkans.
Es una flor de montanha que mesura de 3 a 20 centimetres d'aut.
Se caracterisa per de fuelhas e de flors borrilhosas. A un fulhatge mi-persistent de color
gris-argentat e recubert de peus blancs.
Es una flor mitica (emblema de las Aupas e de la Soïssa e mai particularament dels guidas e
dels alpinistas) que florís de Julhet a Setembre e qu' a de flors blanchas en forma d'estela.
Una legenda conta que sariá naissut de las lagremas de la reina de neu, versaas per la mòrt dels
alpinistas aient perit de s'estre aventurats tròp aut dins l'esperit de veire son sorire.
Viu subretot dins los massisses calcaris d'auta altituda (entre 1300 e 3000 metres d'altituda).
Es una planta vengüa dau fred.
Lo nom d' "Edelweiss" es forma amb de mòts alemands "edel" que vòl dire nòble e "weiss" que
vòl dire blanc. Aquest nom li es estat donat en 1784 per estre adoptat dins totas las autras lengas al segle XIX.
Es una planta que brota a l'estat sauvatge en montanha auta (especialament dins las Aups) .
Es una planta protejaa.
Dempuei quauque temps, aquesta planta se troba dins lo comerci e se cultiva en jardin. Ama ben
lo soleu.
Veici una fòto d'una flor d'estiela de neu :
Inscription à :
Articles (Atom)