Lo genepi es la planta emblematica de la montanha.
Es una espècia protegaa, donc es enebia de lo recoltar dins lo Pargue Nacionau de la Vanoisa e es limitat a una punhaa per persona.
Lo Genepi es un terme que designa diferentas espècias d'armoisas que se troban unicament en montanha. La planta se troba sus de peiras de montanha e brota entre 2500 e 3000 metres d'autitud.
Dins l'Antiquitat, se sonava "l'Artemisia" qu'es un ensem de plantas qu'an de proprietats de santat.
Los genepis son apreciats dempuei l'Edat Mejan coma plantas medicinalas.
Es indicat en cas de manca d'apetit per sas qualitats d'estimulant gastric entre autre.
Lo terme designa tanben la licor ques obtengüa per maceracion alcoòlica de partias aerianas de la planta.
Existis diferentas especias de genepi :
- lo genepi lanut (genepi mascle, genepi borrut, genepi a flors cotonosas)
Es lo mai vigoros. Mesura 20 cm. Se troba sus los sòus seusoses e es mai odorant. Es lo solet qu'es protegat dins las Aups francesa.
- lo genepi nier (genepi vertadier)
Se troba sus los rochàs, las gravieras e las morainas. Força aromatic. A una òli essenciala força richa en thuyone.
- lo genepi jaune (genepi blanc, genepi mutelin, genepi femela)
Es l'espècia la mai comuna sus lo Massis dels Escrinhs. A de fuelhas tubulosas.
- lo genepi dels glaciers
Es l'espècia la mai rara e la mens perfumaa. Se troba dins la partia orientala dau despartament de Aups Nautas e en Vanoisa, dins las runas e las morainas. Era utilizat per la distilacion.
Lo genepi floris generalament al debut dau mes d'Avost.
La culhia es força reglamentaa (limitaa a 100 brins dins las Aups Nautas).
Lo predator dau cultivator de genepi es la dormilhosa.
Conven de respectar aquesta planta qu'a sagut s'adaptar a las condicions força duras de l'environament de montanha nauta.
dimanche 22 février 2015
dimanche 8 février 2015
L'Isard
L'ISARD
Vau vos parlar d'un animau que demora dins las montanhas de Pireneas, es l'Isard.
L'Isard es una espècia de la sos familha de chabrencs. Se situa subretot dins lo massís de Pireneas e de la Cordillera Cantrabrica. Son nom ven d'un mòt pirenenc Izardo.
Aquest aminau es mai leugier que lo chamós. Pesa entre vint-cinc e quaranta quilogramas e mesura entre setanta e setanta-cinc centimetres d'aut . A un pelatge d'estiu ros e un pelatge d'uvern mai clar amb un col de peus niers al niveu dau còl. Sas banas fan un cròc mai dubert qu'aquel dau chamós.
L'Isard viu en grop, que se sonan pelha. Pòion aténher dinqu'a detz individús. Los mascles son solitaris.
Sa vista e son odorat son fòrça bons. Pòt veire fòrça luenh e flairar a mai de uech cents metres. Communica amb los autres de maniera olfactiva e visuala.
A de batas (al bòrd renchent e als coissinets interiors rugóses) que son perfiechament adaptats als ròchas escarpats e a las pentas nevosas.
Entre uech cents e tres mils metres, l'Isard demora dins las selvas espessas dinqu'als abòrds de las neus eternalas. Viu en dessús de la limit dels aubres, en zòna de colaa e de pelosa.
Manjan essencialement de vegetaus (coma de plantas erbaçaas, de possas joinas, de borrons, d'agulhas de conifers, de fuelhas sechas e de liquens.
La reproduccion se fa entre mi-novembre a debut decembre. Començan de se reproduire a partir de tres o quatre ans. I a qu'un pechon per portaa.
Pòt viure dinqu'a vint-quatre/vint cinc en mejana.
Veici una pechona foto d'un Isard :
dimanche 1 février 2015
L'estiela de neu, una flor d'en cò mieu
L'ESTIELA DE NEU
Dins aquest article, vau vos presentar una flor que ven d'en cò mieu. Es l'estiela de neu.
Aquesta flor es originaria de Siberia e qu'a migrat en Europa durant las periòdes glaciaras
dau quaternari. La retroba sus los cimas de las montanhas autas de Pireneas, de Carpatas e sus
la peninsula de Balkans.
Es una flor de montanha que mesura de 3 a 20 centimetres d'aut.
Se caracterisa per de fuelhas e de flors borrilhosas. A un fulhatge mi-persistent de color
gris-argentat e recubert de peus blancs.
Es una flor mitica (emblema de las Aupas e de la Soïssa e mai particularament dels guidas e
dels alpinistas) que florís de Julhet a Setembre e qu' a de flors blanchas en forma d'estela.
Una legenda conta que sariá naissut de las lagremas de la reina de neu, versaas per la mòrt dels
alpinistas aient perit de s'estre aventurats tròp aut dins l'esperit de veire son sorire.
Viu subretot dins los massisses calcaris d'auta altituda (entre 1300 e 3000 metres d'altituda).
Es una planta vengüa dau fred.
Lo nom d' "Edelweiss" es forma amb de mòts alemands "edel" que vòl dire nòble e "weiss" que
vòl dire blanc. Aquest nom li es estat donat en 1784 per estre adoptat dins totas las autras lengas al segle XIX.
Es una planta que brota a l'estat sauvatge en montanha auta (especialament dins las Aups) .
Es una planta protejaa.
Dempuei quauque temps, aquesta planta se troba dins lo comerci e se cultiva en jardin. Ama ben
lo soleu.
Veici una fòto d'una flor d'estiela de neu :
Inscription à :
Articles (Atom)